Bestemming: Italië – Friuli Venezia Giulia

Geschiedenis 

Tijdens de Romeinse tijd werd Cividale, het oude Forum Iulii in feite gesticht door Julius Caesar. De stad, na de verwoesting van de andere Romeinse parel Aquileia, werd het administratieve centrum van de regio die in die tijd Venetia et Histria heette. Na vele eeuwen van buitenlandse overheersing waren hier de onlusten van het irredentisme bijzonder sterk en niet zonder contrasten: het proces van annexatie door het Koninkrijk Italië en de verovering van gebieden zoals Venezia Giulia waren absoluut complex. Friuli Venezia Giulia zoals we die vandaag kennen, is de administratieve unie van twee regio’s met verschillende ontwikkelingsperioden zowel vanuit historisch als cultureel oogpunt: enerzijds Friuli, dat de provincies Udine, Pordenone en Gorizia omvat, anderzijds Venezia Giulia, met de provincie Triëst, die pas na het einde van de Tweede Wereldoorlog weer bij de Italiaanse staat komt.

Territorium

De berglandschappen van de oostelijke Dolomieten, de Carnia en de Julische Alpen, zijn werkelijk spectaculair met de vele meren, hoge bergen, valleien en beschermde gebieden. In de Karnische alpen ontspringt de belangrijkste rivier, Tagliamento. Vanaf de grens met Veneto tot aan Monfalcone, is de kust afgezet met lagunes en zijn er lange zandstranden, met verschillende toeristische resorts zoals het beroemde Lignano Sabbiadoro. Van Monfalcone tot Triëst is de kust eerder rotsachtig. De grote verscheidenheid aan landschappen komt overeen met het rijke en gevarieerde culturele erfgoed dat werd bepaald door een complexe geschiedenis en door de samenvloeiing van verschillende beschavingen in dit gebied. Om deze reden ziet Friuli Venezia Giulia eruit als een klein universum met veel verschillende tradities: het is het “land van contrasten”.

Klimaat

Wat het klimaat betreft, wordt Friuli Venezia Giulia beïnvloed door een mediterraan klimaat langs de kusten, dat langzaam plaats maakt voor een gematigd klimaat als je de vlaktes en heuvels in gaat. De Julische Alpen en alle bergen in de omgeving worden daarentegen gekenmerkt door een bergklimaat met koude winters en koele ‘s zomers. het is de regenachtigste regio van Italië. Een belangrijk fenomeen ten slotte is de bora, een krachtige snijdende koude valwind die uit het oosten waait en vooral in de winter bijzonder intens kan zijn. De Bora wordt gekanaliseerd door de bergtoppen waardoor er plaatselijk windstoten tot 170 km/u kunnen ontstaan.

De keuken en lokale producten

De kooktradities Friuli Venezia Giulia zijn beïnvloed door de Slavische, Midden-Europese en Venetiaanse culturen. De keuken is gebaseerd op eenvoudige recepten en lokale ingrediënten: vlees, zuivelproducten, worst en peulvruchten, die worden gebruikt om smakelijke specialiteiten te creëren. Enkele typische gerechten uit de streek zijn polenta, “porcina”, een gerecht gemaakt met gekookt varkensvlees en worst geserveerd met zuurkool en mosterd, en de verschillende soepen die rijk zijn aan groenten en peulvruchten. Het belangrijkste typische product van de regio is de Prosciutto van San Daniele, bekend en wereldwijd geëxporteerd, gevolgd door Montasio-kaas en de gerookte ham uit Sauris. Onder de salami’s vinden we verschillende soorten: de soppressa, droge worstjes en musèt con la brovada (cotechino-varkensworst gekookt in de rode wijnazijn). Heerlijk is de goulash met de bigoli pasta. In deze regio aan zee vinden we ook veel visgerechten gebaseerd op paling, sardines en Baccalà (stokvis). Het bekendste regionale dessert heet gubana, een schaal van gebak gevuld met gedroogd fruit. De Strudels en fruittaarten zijn ook heerlijk. De smakelijke traditionele gerechten van het gebied gaan gepaard met een rijke productie van rode en witte wijnen van hoge kwaliteit, zoals Refosco, Terrano, Malvasia, Tocai en Rebula. Friuli Venezia Giulia staat ook bekend om zijn distillaten, waaronder traditionele en gearomatiseerde grappa’s.

Bezienswaardigheden

De grootste juweel van de regio is de oude stad Aquileia, een van de belangrijkste steden van het Romeinse rijk. Het is uitgeroepen tot UNESCO-werelderfgoed en is rijk aan Romeinse overblijfselen: van het forum tot de ruïnes van de rivierhaven en de basiliek, het is ook een van de belangrijkste voorbeelden van vroegchristelijke kunst. De Dolomieten, een andere toevoeging aan de UNESCO Werelderfgoedlijst, zijn een zeer waardevol natuurmonument en bieden buitengewoon charmante landschappen en kleuren, zowel in de winter als in de zomer: kristalhelder water, besneeuwde bergtoppen en weelderige valleien. De Dolomieten is een populair wandel- en fietsgebied en in de winter wordt er volop geskied

Van het Karst-plateau tot aan de zee verbergt Triëst ontelbare schoonheden – oude cafés, neoklassieke gebouwen langs het Canal Grande en andere monumenten die de fascinatie van deze Midden-Europese stad en haar glorieuze verleden onthullen. Een andere niet te missen bestemming is het kosmopolitische Gorizia, met zijn middeleeuwse kasteel dat herinnert aan eeuwen geschiedenis. Udine is niet minder charmant, met zijn oude kasteel en de kostbare werken van Giambattista Tiepolo. Ten slotte is Pordenone zeker een bezoek waard, met zijn oude gebouwen en de Corso, omzoomd door de karakteristieke arcades. Diverse andere steden en kleine dorpen verrijken de regio met hun kunst en tradities. Grado is bijzonder vanwege het oude stadscentrum in Venetiaanse stijl; het kleine stadje San Daniele, vanwege zijn prachtige fresco’s en de kerk van Sant’Antonio; en Cividale del Friuli, omdat het de zetel was van het eerste Lombardische hertogdom in Italië.